Skręcona kostka, wybity palec, naciągnięty mięsień czy stłuczenie kolana to kontuzje z którymi zmaga się wiele osób. W swojej pracy często spotykam się z pytaniami co robić, gdy dojdzie do nagłego urazu. Czy jest jakieś postępowanie, które pomoże w pierwszych dniach po urazie?

Nagły uraz, bądź kontuzja może wykluczyć z funkcjonowania w życiu codziennym. Warto więc działać już w pierwszych godzinach po uszkodzeniu stawu bądź mięśnia. Jest kilka protokołów, które zaleca się pacjentom po urazie bądź kontuzji. Najbardziej znanym i rozpowszechnionym postępowaniem jest protokół RICE.

Protokół RICE

Jest to akronim od pierwszych liter wyrazów:

Rest – Precyzyjnie powinno się to określić jako „odpowiedni odpoczynek”. Jeśli  przytrafił Ci się uraz typu skręcenie kostki to zmniejsz intensywność chodzenia w ciągu dnia.

Ice- Ochłodzenie uszkodzonej części ciała jest podstawą postępowania przy nagłych urazach. Dzięki zastosowaniu lodu zmniejszeniu ulega ból, który tak mocno może dokuczać. Niektórzy naukowcy podważają jednak zastosowanie lodu przy kontuzjach, z tego względu iż osłabia on procesy regeneracyjne.

Compression – Zastosowanie ucisku będzie skutkować zmniejszaniem się obrzęku, który wystąpił w obszarze uszkodzonych struktur. Można wykorzystać do tego bandaż, aby owinąć miejsce bolesne.

Elevation – Ta zasada sprowadza się głównie do ułożenia danej części ciała powyżej poziomu serca, aby szybciej likwidować obrzęk. Dla przykładu, gdy skręciłeś kostkę, połóż się na podłodze, a kostkę ułóż na kanapie albo fotelu. Dzięki takiemu ułożeniu obrzęk będzie szybciej „odpływał” z tego obszaru.

POLICE i MEAT to kolejne protokoły postępowania, które stają się coraz bardziej znane i stosowane w przypadku urazów.

Protokół POLICE

Skrót POLICE bierze się od słów Protection Optimal Loading Ice Compression Elevation. Ten protokół różni się od protokołu RICE dwoma pierwszymi elementami.

Protection – W miarę możliwości ochraniaj uszkodzony staw bądź mięsień. Możesz wykorzystać do tego np. stabilizator, albo opaskę uciskową czy bandaż elastyczny. Dzięki temu odciążysz staw, który będzie miał lepsze warunki do regeneracji.

Optimal Loading – W przeciwieństwie do zasady w protokole RICE dotyczącej odpoczynku, tutaj każdy kto zmaga się z urazem zachęcany jest do obciążania danego stawu bądź mięśnia. Jeśli skręciłeś kostkę, to staraj się chodzić w miarę możliwości. Nie skacz na jednej nodze, tylko używaj obu nóg. Niech ból będzie wyznacznikiem tego jak mocno masz obciążać staw. Korzyści płynące z tej zasady to utrzymanie ruchomości stawu, odpowiednie ukrwienie uszkodzonego obszaru, kontrolowana praca mięśni.

Następne zasady są takie same jak w przypadku protokołu RICE.

Protokół MEAT

Protokół MEAT jest najbardziej intensywnym postępowaniem po urazie. Składa się z takich elementów:

Movement – Kontrolowany ruch jest najlepszym lekarstwem po urazie. Wiele badań wskazuje na to, że ruch uszkodzonego stawu jest korzystniejszy niż jego unieruchomienie.

Exercise – Precyzyjnie dobrane ćwiczenia będą przyspieszać powrót do zdrowia. Dzięki ćwiczeniom zmniejszeniu ulegnie obrzęk, widoczna będzie poprawa ruchomości uszkodzonego obszaru, a nawet zmniejszy się ból. Aby dobrać odpowiednie ćwiczenia najlepiej skontaktować się z osteopatą, bądź fizjoterapeutą.

Analgesics – W tej zasadzie chodzi o wykorzystanie środków przeciwbólowych, aby kontrolować ostry i nagły ból. Nie chodzi tutaj jednak o zastosowanie środków przeciwzapalanych, które mogą spowolnić proces gojenia. Dla przykładu takim środkiem jest paracetamol. Warto też poszukać również poszukać, suplementów diety, które zawierają enzymy proteolityczne. Enzymy te przyspieszają gojenie tkanek.

Treatment – Ta zasada sprowadza się do wykorzystania technik manualnych z zakresu osteopatii bądź fizjoterapii. Odpowiednio poprowadzone leczenie przyspieszy powrót do zdrowia.

Wszystkie wyżej wymienione protokoły mają swoich zwolenników i przeciwników. Myślę, że najlepszą zasadą będzie dobranie protokołu do osoby, a nie na odwrót. Jeśli pojawią się obawy odnośnie tego jak poważny jest uraz, warto skonsultować się z lekarzem bądź osteopatą.

Źródła:

Bleakley C, McDonough S, MacAuley D. The use of ice in the treatment of acute soft-tissue injury: a systematic review of randomized controlled trials. Am J Sport Med. 2004; 32:251–261.

Bleakley CT, O’Connor SR, Tully MA, Rocke LG, MacAuley D, Bradbury I, et al (2010). Effect of accelerated rehabilitation on function after ankle sprain: randomised controlled trial. BMJ 340

Źródła zdjęć:

<a href=”http://www.freepik.com/free-photo/uncooked-bowl-of-rice_955714.htm”>Designed by Freepik</a>

<a href=”http://www.freepik.com/free-photo/low-pork-fat-meaty-steak_1089365.htm”>Designed by Freepik</a>

<a href=’http://www.freepik.com/free-photo/close-up-of-sportsman-with-knee-sprain_865278.htm’>Designed by Freepik</a>