Anatomia jest fascynująca, a odkrywanie nowych połączeń anatomicznych i ich wpływu na dolegliwości bólowe jest jak zabawa w detektywa. Dzięki ciągłej nauce anatomii nie sposób wpaść w rutynę podczas leczenia pacjentów. W związku tym dzisiejszym tematem są mięśnie pochyłe i ich powiązania.

Mięśnie pochyłe i rejon, w którym się znajdują jest szczególny w ciele człowieka. To tutaj przechodzą naczynia i nerwy odpowiedzialne za prawidłową pracę kończyny górnej. Jest to obszar „intymny” dla pacjenta, dlatego ważnym jest dokładne wyjaśnienie celów swojej pracy w tej okolicy. Osteopata bada i leczy mięśnie pochyłe w takich schorzeniach jak tzw. „bolesny bark”. łokieć tenisisty, cieśń nadgarstka, a szczególnie w przypadku zespołu górnego otworu klatki piersiowej.

Mięśnie pochyłe – podstawowe informacje

Mięśnie pochyłe tworzą trójkąt o nieregularnym kształcie, który rozciąga się od wyrostków poprzecznych do dwóch pierwszych żeber i przebiegają w trójkącie bocznym szyi. Najprościej rzecz ujmując. Mięśnie te działając obustronnie zginają kręgosłup w odcinku szyjnym, a jednostronnie wykonują wyprost, rotację i zgięcie boczne w tym samym kierunku. Przy ustalonym kręgosłupie dźwigają 2 pierwsze żebra, są więc pomocniczymi mięśniami wdechowymi. Unaczynienie tych mięśni pochodzi z t. podobojczykowej, a unerwienie ze splotu szyjnego.

Badanie mięśni pochyłych

Badanie rozpoczynamy od obserwacji sylwetki pacjenta, szczególnie  w obszarze szyja-klatka piersiowa. Wzmożone napięcie mięśni pochyłych może występować w przypadku, gdy pacjent ma głowę wysuniętą do przodu. Głowa skręcona w jedną stronę również może o tym świadczyć. Warto zwrócić uwagę na sylwetkę klatki piersiowej oraz na rytm oddechowy. Pogłębiona kifoza oraz zapadnięta klatka mogą wywołać wzmożoną pracę mięśni pochyłych. Następnie sprawdzamy zakres ruchomości odcinka szyjnego oraz palpacyjnie stan napięci mięśni pochyłych. O jednej z głównych dolegliwości związanych ze wzmożonym napięciem mięśni pochyłych można przeczytać we wpisie: Zespół górnego otworu klatki piersiowej w praktyce osteopaty.

Połączenia anatomiczne mięśni pochyłych

Zastanówmy się teraz przez chwilę nad powiązaniami mięśni pochyłych z innymi strukturami obszaru szyi i klatki piersiowej. Pierwsze co należy wymienić do połączenia kostne z kręgami szyjnymi oraz I i II żebrem. Dlatego ważne jest badanie tych struktur w odniesieniu do mięśni pochyłych. Poprzez swoje położenie mięśnie pochyłe (tylny i środkowy) graniczą z dźwigaczem łopatki, m. płatowatym oraz m. biodrowo-żebrowym szyi. Bochenek ciekawie opisuje mięśnie równoległoboczne i zębaty przedni jako mięśnie bratnie mięśni pochyłych (mają te same unerwienie). Mięśnie pochyłe pokryte są powięzią przedkręgową, która również pokrywa mięśnie przykręgosłupowe: m. prosty przedni głowy, m. długi głowy i m. długi szyi oraz grupę tylną: m. najdłuższy szyi i półkolcowy. Ciekawe jest również to, że powięź przedkręgowa w dolnej części szyi powięź ta tworzy cewkę pokrywającą splot ramienny. Schodząc do klatki piersiowej powięź otaczająca mięśnie pochyłe łączy się z opłucną ścienną.

Zdjęcie nr 1. Trójkąt boczny szyi.

Techniki osteopatyczne w leczeniu mięśni pochyłych

Technika oddechowa na mięśnie pochyłe i powięź powierzchowną szyi

• Pacjent: w tej samej pozycji co w technice na przeponę.
• Terapeuta: Za pacjentem, kciuki znajdują się w dole nadobojczykowym, na mięśniach pochyłych.
• Wykonanie: Pacjent wykonuje wdech klatką, terapeuta utrzymuje pozycję wyjściową. Przy wydechu terapeuta wykonuje delikatny docisk mięśni pochyłych oraz podąża kciukami za obojczyk, w kierunku żeber.

Zdjęcie nr 2. Technika oddechowa na mięśnie pochyłe. 

Technika rozluźniania mięśni pochyłych „w skróceniu”

• Pacjent: w tej samej pozycji co w poprzednich technikach. Pacjent nie pomaga przy technice.
• Terapeuta: siedzi za pacjentem, jedna ręka podtrzymuje głowę, druga w „nasłuchu” na mięśniach pochyłych.
• Wykonanie: Terapeuta układa głowę i szyję w pozycji, w której mięśnie pochyłe są maksymalnie skrócone. Następnie wykonuje delikatną kompresję głowy poprzez swoją klatkę, aby jeszcze bardziej skrócić mięśnie. Wytrzymuje pozycję przez 1o sekund.

Zdjęcie nr 3. Technika „w skróceniu” na mięśnie pochyłe.

Technika na przeponę

• Pacjent: w leżeniu na plecach, nogi ugięte w stawach biodrowych i kolanowych, stopy na kozetce.
• Terapeuta: Siedzi za pacjentem. Chwyt palcami za łuki żebrowe, obustronnie.
• Wykonanie: Pacjent wykonuje wdech klatką piersiową, terapeuta idzie za ruchem żeber. Przy maks. wdechu zatrzymuje ruch żeber i utrzymuje go podczas wydechu pacjenta. Warto powtórzyć 3 razy.

Zdjęcie nr 4. Technika na przeponę.

Bibliografia:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3101069/
2. Atlas funkcjonalny układu powięziowego człowieka. C. Stecco.
3. Anatomia człowieka. A. Bochenek, M. Reicher

Zdjęcia:

1. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:1117_Muscles_of_the_Neck_Left_Lateral.png
2. www.freepik.com

Strona główna

Osteopatia

O mnie

Kontakt