Wpis o kolanie musiał się tu pojawić. W swojej praktyce zawodowej rehabilitowałem mnóstwo pacjentów z problemami stawu kolanowego, dlatego też chcę podzielić się z Wami wiedzą na temat tego największego stawu naszego ciała. Aby dobrze zrozumieć problemy związane z tym stawem musimy przejść przez anatomię kolana i struktur je otaczających. O tym właśnie będzie dzisiejszy wpis.

Staw kolanowy

Kolano zbudowane jest z kości udowej, kości piszczelowej i rzepki (trzeszczki). Kości te pokryte są chrząstką, która zapewnia płynny ruch stawowy. Kości otoczone są torebką stawową, która jest silnie wzmocniona przez więzadła i ścięgna mięśni otaczających. W środku stawu znajduje się płyn stawowy.

Łąkotki

Są to struktury, które mają za zadanie pogłębić powierzchnie stawu i zwiększyć amortyzację podczas obciążania tego stawu. Mamy dwie łąkotki:

• boczną
• przyśrodkową

Obie przyczepiają się do kości piszczelowej i mają kształt półksiężyca. Łąkotka przyśrodkowa jest większa i częściej ulega uszkodzeniom niż łąkotka boczna.

Więzadła kolana

Najważniejszym zadaniem tych struktur jest stabilizacja stawu. Do głównych więzadeł kolana zaliczamy:

• Więzadło rzepki
• Więzadła krzyżowe (przednie i tylne)
• Więzadła poboczne (strzałkowe i piszczelowe)

Więzadło rzepki łączy kość piszczelową z rzepką i przenosi obciążenia związane z prostowaniem kolana.

Więzadła krzyżowe (przednie i tylne) znajdują się wewnątrz stawu. Są to więzadła, które zapobiegają przedniemu i tylnemu wysunięciu piszczeli. Przez niektórych autorów więzadło krzyżowe przednie jest nazywane „oczami kolanami”, gdyż ma duży w udział kontroli i stabilizacji tego stawu.

Więzadła poboczne (strzałkowe i piszczelowe) wzmacniają bocznie torebkę stawową. Napinają się one szczególnie w kolanie, które jest wyprostowane, dzięki czemu ustalają pozycję stawu. W przypadku urazów tych więzadeł to więzadło poboczne piszczelowe częściej ulega naderwaniom.

Zdjęcie nr 1. Więzadła i łąkotki stawu kolanowego.

Mięśnie wokół stawu kolanowego

Kolano to staw zawiasowy, w którym zachodzą ruchy prostowania i zginania oraz rotacji wewnętrznej i zewnętrznej. Za te ruchy odpowiedzialne są mięśnie otaczające ten staw. Mięśnie te można podzielić na grupy: mięśnie przedniej części uda, mięśnie tylnej części uda, mięśnie przyśrodkowej części uda. Wszystkie te mięśnie mają za zadanie poruszać stawem kolanowym, jak również odpowiadają za stabilizację tego stawu.

Do grupy przedniej uda zaliczamy głównie mięsień czworogłowy. Odpowiada on za wyprost kolana. Ścięgno tego mięśnia przechodzi na rzepkę i kończy się na guzowatości kości piszczelowej.

Do grupy tylnej uda zaliczamy mięśnie: półścięgnisty, półbłoniasty i dwugłowy uda. Odpowiadają one za zgięcie w kolanie oraz za rotację kości piszczelowej względem udowej.

Do grupy przyśrodkowej zaliczamy mięśnie: przywodziciel wielki, długi, krótki i smukły. Odpowiadają one głównie za przywiedzenie kolan do siebie.

   Zdjęcie nr 2. Mięśnie przedniej i przyśrodkowej części uda.

Zdjęcie nr 3. Mięśnie tylnej grupy uda.

Pasmo biodrowo-piszczelowe

Jest to bardzo ważna struktura (nie jest to mięsień), która znajduje się z boku uda. Pasmo to od góry rozpoczyna się mięśniem napinaczem powięzi szerokiej, a kończy się po bocznej stronie piszczeli. Zadaniem tego pasma jest stabilizacja pozycji pionowej i usztywnienie kolana w położeniu wyprostowanym.

Te wszystkie elementy otaczające kolano, które krótko opisałem, znacząco wpływają na funkcjonowanie stawu kolanowego. Również w tych strukturach mogą powstawać uszkodzenia, które bedą powodowały ból i ograniczenia w stawie kolanowym.

W kolejnych wpisach będę opisywał główne dolegliwości w obszarze kolana, jak i również skupię się na szczegółowej anatomii poszczególnych struktur otaczających kolano.

Źródła:

Anatomia człowieka. Adam Bochenek, Michał Reicher

Zdjęcia:

Atlas Visible Body

www.pexels.com